Jozef Bobalik

Urodził się w 1928 roku w położonym we wschodniej części Słowacji w Lukovie (powiat Bardejów). W 1938 roku jego ojciec wyemigrował do Ameryki. Pomimo iż Jozef był zdolnym uczniem, musiał pracować w rodzinnym gospodarstwie i nie mógł kontynuować nauki. Jako nastolatek został gazdą i pozostał nim aż do 1944 roku. W 1947 otrzymał wraz z rodziną możliwość przeniesienia się do Związku Radzieckiego, gdzie miał nadzieję znaleźć urodzajną glebę i osiągnąć dobrobyt. Niestety później nadzieje okazały się złudne. Z Lukova na Ukrainę przeprowadziło się 59 rodzin. Nie byli to jedynie ludzie ubodzy, lecz także ci, którzy byli we wsi uważani za bogatych. Chociaż ludzie sami zdecydowali się na wyjazd, nie uniknęli ogromnego rozczarowania.

Jozef znalazł się w Mirohoszczy w pobliżu miasta Dubno. Z biegiem czasu on i jego rodzina przywykła to panujących tam trudnych warunków. Jozef chciał kontynuować naukę – miał ukończone siedem klas i chciał rozpocząć naukę w średniej szkole przemysłowej. Jednakże 18 lutego 1948 roku wszystko uległo zmianie. Zbliżał się ślub kolegi Jozefa, więc Bobalik został zaproszony na wieczór kawalerski. Taneczną zabawę przerwało trzech mężczyzn w mundurach. Zapytali, czy ktoś z uczestników wieczoru potrafi czytać po ukraińsku. Współbiesiadnicy wskazali na Jozefa. Uzbrojony mężczyzna wyciągnął ulotkę, wycelował pistolet w kierunku Bobalika i kazał mu czytać. Treść ulotki zakończona była słowami „Śmierć Stalinowi!”.

Kilka miesięcy później Jozef Bobalik został aresztowany i skazany na dziesięć lat więzienia. Po roku odbywania kary w Dubnie sąd zmienił jego karę do dziesięciu lat więzienia i dwóch lat pozbawienia praw obywatelskich. Następnie po ciężkiej i długiej podróży przez Kijów, Charków, Nowosybirsk i Tajszet dotarł do obozów kompleksu Ozerłagu na Syberii.

Następnie został wywieziony do Magadanu i Ust-Kujgi. Początkowo Jozef pracował w brygadzie ogólnej, w której najrozmaitsze prace wykonywali przeróżni ludzie. W jednej grupie znaleźć można było bandytów, morderców i więźniów politycznych. Bobalik na szczęście doczekał się uwolnienia i powrotu do domu. W 1955 roku zwolniono go z obozu dzięki pozwoleniu na wyjazd, wydanemu przez Jakucką ASRR.

W drogę wyruszył najpierw samolotem – z Wierchojańska do Jakucka, a z Jakucka do Irkucka. Stamtąd wyjechał pociągiem do Charkowa, gdzie dotarł po siedmiu dniach. Po kolejnych dwóch dniach powrócił do swojego domu w ukraińskiej Mirohoszczy, za którym tęsknił od wielu lat. Po powrocie do domu podjął pracę i wkrótce wraz z małżonką Márią założył rodzinę. W 1967 roku przeprowadzili się do rodzinnej Czechosłowacji. Dziś mieszka w Preszowie.

Historia została opracowana przez pracowników Post Bellum SK w ramach projektu Środkowoeuropejska Mapa Gułagu.

 

Wróć do pierwotnej orientacji tabletu lub